乐毅报燕王书
【致酒行】
零落栖迟一杯酒，主人奉觞客长寿。
主父西游困不归，家人折断门前柳。
吾闻马周昔作新丰客，天荒地老无人识。
空将笺上两行书，直犯龙颜请恩泽。
我有迷魂招不得，雄鸡一声天下白。
少年心事当拿云，谁念幽寒坐呜呃。
yàn wáng huǐ ，jù zhào yòng lè yì chéng yàn zhī bì yǐ fá yàn 。yàn wáng nǎi shǐ rén ràng lè yì ，qiě xiè zhī yuē ：“xiān wáng jǔ guó ér wěi jiāng jun1 ，jiāng jun1 wéi yàn pò qí ，bào xiān wáng zhī chóu ，tiān xià mò bú zhèn dòng 。guǎ rén qǐ gǎn yī rì ér wàng jiāng jun1 zhī gōng zāi ！huì xiān wáng qì qún chén ，guǎ rén xīn jí wèi ，zuǒ yòu wù guǎ rén 。guǎ rén zhī shǐ qí jié dài jiāng jun1 ，wéi jiāng jun1 jiǔ bào lù yú wài ，gù zhào jiāng jun1 ，qiě xiū jì shì 。jiāng jun1 guò tīng ，yǐ yǔ guǎ rén yǒu xì ，suí juān yàn ér guī zhào 。jiāng jun1 zì wéi jì zé kě yǐ ，ér yì hé yǐ bào xiān wáng zhī suǒ yǐ yù jiāng jun1 zhī yì hū ？”
wàng zhū jun1 nǎi shǐ rén xiàn shū bào yàn wáng yuē ：“chén bú nìng ，bú néng fèng chéng xiān wáng zhī jiāo ，yǐ shùn zuǒ yòu zhī xīn ，kǒng dǐ fǔ zhì zhī zuì ，yǐ shāng xiān wáng zhī míng ，ér yòu hài yú zú xià zhī yì ，gù dùn táo bēn zhào 。zì fù yǐ bú xiāo zhī zuì ，gù bú gǎn wéi cí shuō 。jīn wáng shǐ shǐ zhě shù zhī zuì ，chén kǒng shì yù zhě zhī bú chá xiān wáng zhī suǒ yǐ chù xìng chén zhī lǐ ，ér yòu bú bái yú chén zhī suǒ yǐ shì xiān wáng zhī xīn ，gù gǎn yǐ shū duì 。”
“chén wén xián shèng zhī jun1 bú yǐ lù sī qí qīn ，gōng duō zhě shòu zhī ；bú yǐ guān suí qí ài ，néng dāng zhě chù zhī 。gù chá néng ér shòu guān zhě ，chéng gōng zhī jun1 yě ；lùn háng ér jié jiāo zhě ，lì míng zhī shì yě 。chén yǐ suǒ xué zhě guān zhī ，xiān wáng zhī jǔ cuò ，yǒu gāo shì zhī xīn ，gù jiǎ jiē yú wèi wáng ，ér yǐ shēn dé chá yú yàn 。xiān wáng guò jǔ ，zhuó zhī hū bīn kè zhī zhōng ，ér lì zhī hū qún chén zhī shàng ，bú móu yú fù xiōng ，ér shǐ chén wéi yà qīng 。chén zì yǐ wéi fèng lìng chéng jiāo ，kě yǐ xìng wú zuì yǐ ，gù shòu mìng ér bú cí 。
“xiān wáng mìng zhī yuē ：‘wǒ yǒu jī yuàn shēn nù yú qí ，bú liàng qīng ruò ，ér yù yǐ qí wéi shì 。’chén duì yuē ：‘fū qí ，bà guó zhī yú jiāo ér zhòu shèng zhī yí shì yě ，xián yú jiǎ bīng ，xí yú zhàn gōng 。wáng ruò yù fá zhī ，zé bì jǔ tiān xià ér tú zhī 。jǔ tiān xià ér tú zhī ，mò jìng yú jié zhào yǐ 。qiě yòu huái běi 、sòng dì ，chǔ 、wèi zhī suǒ tóng yuàn yě 。zhào ruò xǔ yuē ，chǔ 、zhào 、sòng jìn lì ，sì guó gōng zhī ，qí kě dà pò yě 。’xiān wáng yuē ：‘shàn 。’chén nǎi kǒu shòu lìng ，jù fú jiē ，nán shǐ chén yú zhào 。gù fǎn mìng ，qǐ bīng suí ér gōng qí ，yǐ tiān zhī dào ，xiān wáng zhī líng ，hé běi zhī dì ，suí xiān wáng jǔ ér yǒu zhī yú jì shàng 。jì shàng zhī jun1 fèng lìng jī qí ，dà shèng zhī 。qīng zú ruì bīng ，zhǎng qū zhì guó 。qí wáng táo dùn zǒu jǔ ，jǐn yǐ shēn miǎn 。zhū yù cái bǎo ，chē jiǎ zhēn qì ，jìn shōu rù yàn 。dà lǚ chén yú yuán yīng ，gù dǐng fǎn hū lì shì ，qí qì shè yú níng tái 。jì qiū zhī zhí ，zhí yú wèn huáng 。zì wǔ bó yǐ lái ，gōng wèi yǒu jí xiān wáng zhě yě 。xiān wáng yǐ wéi shùn yú qí zhì ，yǐ chén wéi bú dùn mìng ，gù liè dì ér fēng zhī ，shǐ zhī dé bǐ hū xiǎo guó zhū hóu 。chén bú nìng ，zì yǐ wéi fèng lìng chéng jiāo ，kě yǐ xìng wú zuì yǐ ，gù shòu mìng ér fú cí 。”
“chén wén xián míng zhī jun1 ，gōng lì ér bú fèi ，gù zhe yú 《chūn qiū 》，zǎo zhī zhī shì ，míng chéng ér bú huǐ ，gù chēng yú hòu shì 。ruò xiān wáng zhī bào yuàn xuě chǐ ，yí wàn chéng zhī qiáng guó ，shōu bā bǎi suì zhī xù jī ，jí zhì qì qún chén zhī rì ，yí lìng zhào hòu sì zhī yú yì ，zhí zhèng rèn shì zhī chén ，suǒ yǐ néng xún fǎ lìng ，shùn shù niè zhě ，shī jí méng lì ，jiē kě yǐ jiāo yú hòu shì 。”
“chén wén shàn zuò zhě bú bì shàn chéng ，shàn shǐ zhě bú bì shàn zhōng 。xī zhě wǔ zǐ xū shuō tīng hū hé lǘ ，gù wú wáng yuǎn jì zhì yú yǐng ；fū chà fú shì yě ，cì zhī chī yí ér fú zhī jiāng 。gù wú wáng fū chà bú wù xiān lùn zhī kě yǐ lì gōng ，gù chén zǐ xū ér fú huǐ ；zǐ xū bú zǎo jiàn zhǔ zhī bú tóng liàng ，gù rù jiāng ér bú gǎi 。”
“fū miǎn shēn gōng ，yǐ míng xiān wáng zhī jì zhě ，chén zhī shàng jì yě 。lí huǐ rǔ zhī fēi ，duò xiān wáng zhī míng zhě ，chén zhī suǒ dà kǒng yě 。lín bú cè zhī zuì ，yǐ xìng wéi lì zhě ，yì zhī suǒ bú gǎn chū yě 。”
“chén wén gǔ zhī jun1 zǐ ，jiāo jué bú chū è shēng ；zhōng chén zhī qù yě ，bú jié qí míng 。chén suī bú nìng ，shù fèng jiāo yú jun1 zǐ yǐ 。kǒng shì yù zhě zhī qīn zuǒ yòu zhī shuō ，ér bú chá shū yuǎn zhī háng yě 。gù gǎn yǐ shū bào ，wéi jun1 zhī liú yì yān 。
零落栖迟一杯酒，主人奉觞客长寿。
主父西游困不归，家人折断门前柳。
吾闻马周昔作新丰客，天荒地老无人识。
空将笺上两行书，直犯龙颜请恩泽。
我有迷魂招不得，雄鸡一声天下白。
少年心事当拿云，谁念幽寒坐呜呃。
乐毅报燕王书翻译和注释
译文
零落栖迟一杯酒，主人奉觞客长寿。
我潦倒穷困漂泊落魄，唯有借酒消愁，主人持酒相劝，相祝身体健康。
主父西游困不归，家人折断门前柳。
当年主父偃向西入关，资用困乏滞留异乡，家人思念折断了门前杨柳。
吾闻马周昔作新丰客，天荒地老无人识。
哎，我听说马周客居新丰之时，天荒地老无人赏识。
空将笺上两行书，直犯龙颜请恩泽。
只凭纸上几行字，就博得了皇帝垂青。
我有迷魂招不得，雄鸡一声天下白。
我有迷失的魂魄，无法招回，雄鸡一叫，天下大亮。
少年心事当拿云，谁念幽寒坐呜呃。(拿云 一作：拂云 / 擎云)
少年人应当有凌云壮志，谁会怜惜你困顿独处，唉声叹气呢？
注释
零落栖迟一杯酒，主人奉觞(shāng)客长寿。
零落：漂泊落魄。奉觞：捧觞，举杯敬酒。客长寿：敬酒时的祝词，祝身体健康之意。
主父西游困不归，家人折断门前柳。
折断门前柳：折断门前的杨柳。
吾闻马周昔作新丰客，天荒地老无人识。
马周：《旧唐书》记载：“马周西游长安，宿于新丰，逆旅主人唯供诸商贩而不顾待。周遂命酒一斗八升，悠然独酌。主人深异之。至京师，舍于中郎将常何家。贞观五年（631年），太宗令百僚上书言得失，何以武吏不涉经学，周乃为陈便宜二十余事，令奏之，皆合旨。太宗怪其能，问何，对曰：‘此非臣所能，家客马周具草也。’太宗即日招之，未至间，遣使催促者数四。及谒见，与语甚悦，令值门下省。六年授监察御史。”
空将笺(jiān)上两行书，直犯龙颜请恩泽。
龙颜：皇上。恩泽：垂青。
我有迷魂招不得，雄鸡一声天下白。
迷魂：这里指执迷不悟。宋玉曾作《招魂》，以招屈原之魂。
少年心事当拿云，谁念幽寒坐呜呃(è)。(拿云 一作：拂云 / 擎云)
拿云：高举入云。呜呃：悲叹。
赏析
燕王哙时，齐湣王因燕乱起兵攻燕，掳掠燕国宝器运回齐国。燕人共立太子平为燕昭王。昭王用乐毅为上将军，联合五国的军队攻破齐国。后来燕国中了齐国的反间计，乐毅被迫出逃，齐人大破燕军。燕惠王因而写信给乐毅，乐毅写这封信来回答。
乐毅针对燕惠王来信中说的“何以报先王之所以遇将军之意”，从两方面予以回答：第一，写他为了报先王知遇之恩，作了详尽规划，再率军队彻底报了积怨。第二，考虑到“善作者不必善成，善始者不必善终”，所以“负身全功，以明先王之迹，”免得“离毁辱之非，堕先王之名”，从而保留先王知人之明。这第二点，正是回答惠王责备他的“弃燕归赵”。最后再说明“君子交绝不出恶声，忠臣之去也不洁其名。”他在回答第二点时只用典而不点破，正是“不出恶声”；他不避“遁逃奔赵”，正是“不洁其名”。这封信，回答燕惠王的责问，措辞极为婉转得体；又恰到好处地显示出作者的善于谋划，善于用兵，以及善于全身保名。靠君臣知遇来建功立业，是古代不少有才能的人的愿望，所以这封信成为历代所传诵的名篇。
乐毅报燕王书拼音版
chāng guó jun1 lè yì ，wéi yàn zhāo wáng hé wǔ guó zhī bīng ér gōng qí ，xià qī shí yú chéng ，jìn jun4 xiàn zhī yǐ shǔ yàn 。sān chéng wèi xià ，ér yàn zhāo wáng sǐ 。huì wáng jí wèi ，yòng qí rén fǎn jiān ，yí lè yì ，ér shǐ qí jié dài zhī jiāng 。lè yì bēn zhào ，zhào fēng yǐ wéi wàng zhū jun1 。qí tián dān zhà qí jié ，zú bài yàn jun1 ，fù shōu qī shí yú chéng yǐ fù qí 。yàn wáng huǐ ，jù zhào yòng lè yì chéng yàn zhī bì yǐ fá yàn 。yàn wáng nǎi shǐ rén ràng lè yì ，qiě xiè zhī yuē ：“xiān wáng jǔ guó ér wěi jiāng jun1 ，jiāng jun1 wéi yàn pò qí ，bào xiān wáng zhī chóu ，tiān xià mò bú zhèn dòng 。guǎ rén qǐ gǎn yī rì ér wàng jiāng jun1 zhī gōng zāi ！huì xiān wáng qì qún chén ，guǎ rén xīn jí wèi ，zuǒ yòu wù guǎ rén 。guǎ rén zhī shǐ qí jié dài jiāng jun1 ，wéi jiāng jun1 jiǔ bào lù yú wài ，gù zhào jiāng jun1 ，qiě xiū jì shì 。jiāng jun1 guò tīng ，yǐ yǔ guǎ rén yǒu xì ，suí juān yàn ér guī zhào 。jiāng jun1 zì wéi jì zé kě yǐ ，ér yì hé yǐ bào xiān wáng zhī suǒ yǐ yù jiāng jun1 zhī yì hū ？”
wàng zhū jun1 nǎi shǐ rén xiàn shū bào yàn wáng yuē ：“chén bú nìng ，bú néng fèng chéng xiān wáng zhī jiāo ，yǐ shùn zuǒ yòu zhī xīn ，kǒng dǐ fǔ zhì zhī zuì ，yǐ shāng xiān wáng zhī míng ，ér yòu hài yú zú xià zhī yì ，gù dùn táo bēn zhào 。zì fù yǐ bú xiāo zhī zuì ，gù bú gǎn wéi cí shuō 。jīn wáng shǐ shǐ zhě shù zhī zuì ，chén kǒng shì yù zhě zhī bú chá xiān wáng zhī suǒ yǐ chù xìng chén zhī lǐ ，ér yòu bú bái yú chén zhī suǒ yǐ shì xiān wáng zhī xīn ，gù gǎn yǐ shū duì 。”
“chén wén xián shèng zhī jun1 bú yǐ lù sī qí qīn ，gōng duō zhě shòu zhī ；bú yǐ guān suí qí ài ，néng dāng zhě chù zhī 。gù chá néng ér shòu guān zhě ，chéng gōng zhī jun1 yě ；lùn háng ér jié jiāo zhě ，lì míng zhī shì yě 。chén yǐ suǒ xué zhě guān zhī ，xiān wáng zhī jǔ cuò ，yǒu gāo shì zhī xīn ，gù jiǎ jiē yú wèi wáng ，ér yǐ shēn dé chá yú yàn 。xiān wáng guò jǔ ，zhuó zhī hū bīn kè zhī zhōng ，ér lì zhī hū qún chén zhī shàng ，bú móu yú fù xiōng ，ér shǐ chén wéi yà qīng 。chén zì yǐ wéi fèng lìng chéng jiāo ，kě yǐ xìng wú zuì yǐ ，gù shòu mìng ér bú cí 。
“xiān wáng mìng zhī yuē ：‘wǒ yǒu jī yuàn shēn nù yú qí ，bú liàng qīng ruò ，ér yù yǐ qí wéi shì 。’chén duì yuē ：‘fū qí ，bà guó zhī yú jiāo ér zhòu shèng zhī yí shì yě ，xián yú jiǎ bīng ，xí yú zhàn gōng 。wáng ruò yù fá zhī ，zé bì jǔ tiān xià ér tú zhī 。jǔ tiān xià ér tú zhī ，mò jìng yú jié zhào yǐ 。qiě yòu huái běi 、sòng dì ，chǔ 、wèi zhī suǒ tóng yuàn yě 。zhào ruò xǔ yuē ，chǔ 、zhào 、sòng jìn lì ，sì guó gōng zhī ，qí kě dà pò yě 。’xiān wáng yuē ：‘shàn 。’chén nǎi kǒu shòu lìng ，jù fú jiē ，nán shǐ chén yú zhào 。gù fǎn mìng ，qǐ bīng suí ér gōng qí ，yǐ tiān zhī dào ，xiān wáng zhī líng ，hé běi zhī dì ，suí xiān wáng jǔ ér yǒu zhī yú jì shàng 。jì shàng zhī jun1 fèng lìng jī qí ，dà shèng zhī 。qīng zú ruì bīng ，zhǎng qū zhì guó 。qí wáng táo dùn zǒu jǔ ，jǐn yǐ shēn miǎn 。zhū yù cái bǎo ，chē jiǎ zhēn qì ，jìn shōu rù yàn 。dà lǚ chén yú yuán yīng ，gù dǐng fǎn hū lì shì ，qí qì shè yú níng tái 。jì qiū zhī zhí ，zhí yú wèn huáng 。zì wǔ bó yǐ lái ，gōng wèi yǒu jí xiān wáng zhě yě 。xiān wáng yǐ wéi shùn yú qí zhì ，yǐ chén wéi bú dùn mìng ，gù liè dì ér fēng zhī ，shǐ zhī dé bǐ hū xiǎo guó zhū hóu 。chén bú nìng ，zì yǐ wéi fèng lìng chéng jiāo ，kě yǐ xìng wú zuì yǐ ，gù shòu mìng ér fú cí 。”
“chén wén xián míng zhī jun1 ，gōng lì ér bú fèi ，gù zhe yú 《chūn qiū 》，zǎo zhī zhī shì ，míng chéng ér bú huǐ ，gù chēng yú hòu shì 。ruò xiān wáng zhī bào yuàn xuě chǐ ，yí wàn chéng zhī qiáng guó ，shōu bā bǎi suì zhī xù jī ，jí zhì qì qún chén zhī rì ，yí lìng zhào hòu sì zhī yú yì ，zhí zhèng rèn shì zhī chén ，suǒ yǐ néng xún fǎ lìng ，shùn shù niè zhě ，shī jí méng lì ，jiē kě yǐ jiāo yú hòu shì 。”
“chén wén shàn zuò zhě bú bì shàn chéng ，shàn shǐ zhě bú bì shàn zhōng 。xī zhě wǔ zǐ xū shuō tīng hū hé lǘ ，gù wú wáng yuǎn jì zhì yú yǐng ；fū chà fú shì yě ，cì zhī chī yí ér fú zhī jiāng 。gù wú wáng fū chà bú wù xiān lùn zhī kě yǐ lì gōng ，gù chén zǐ xū ér fú huǐ ；zǐ xū bú zǎo jiàn zhǔ zhī bú tóng liàng ，gù rù jiāng ér bú gǎi 。”
“fū miǎn shēn gōng ，yǐ míng xiān wáng zhī jì zhě ，chén zhī shàng jì yě 。lí huǐ rǔ zhī fēi ，duò xiān wáng zhī míng zhě ，chén zhī suǒ dà kǒng yě 。lín bú cè zhī zuì ，yǐ xìng wéi lì zhě ，yì zhī suǒ bú gǎn chū yě 。”
“chén wén gǔ zhī jun1 zǐ ，jiāo jué bú chū è shēng ；zhōng chén zhī qù yě ，bú jié qí míng 。chén suī bú nìng ，shù fèng jiāo yú jun1 zǐ yǐ 。kǒng shì yù zhě zhī qīn zuǒ yòu zhī shuō ，ér bú chá shū yuǎn zhī háng yě 。gù gǎn yǐ shū bào ，wéi jun1 zhī liú yì yān 。
提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。